Εισαγωγικό Δ. Παναγιωτάτου

Δέκα ταινίες επιστημονικής φαντασίας με θέμα τα ταξίδια στο χρόνο και τα χωρο-χρονικά παράδοξα: πολλές απρόβλητες στην Ελλάδα, κυρίως από τις χρυσές δεκαετίες του 50 και του 60, τότε που οι ταινίες του είδους γυρίζονταν ακόμη με ελάχιστα μέσα και εφέ, αλλά με τόλμη και τρέλα, από ανεξάρτητους σκηνοθέτες που τις υπηρέτησαν με γνώση και πάθος. 

Ένα κρυμμένο διαμάντι από την Αγγλία είναι ο «Αόρατος Εχθρός (Unearthly Stranger, 1963) του Τζον Κρις: ένας επιστήμονας που εργάζεται σ΄ένα μυστικό σχέδιο που αφορά ταξίδια στο χρόνο, υποψιάζεται ότι η γυναίκα του δεν είναι αυτή που νόμιζε. Με ένα απρόβλεπτο, σοκαριστικό φινάλε!

Στο «Beyond the Time Barrier» (1960) ένας πιλότος της αεροπορίας θα βρεθεί από το 1960 στο έτος 2024 και θα αντικρύσει τους μεταλλαγμένους επιζώντες από τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο που ζούν σε μια υπόγεια πόλη. «Ο Άνθρωπος από τον Πλανήτη Χ» (The Man from Planet Χ, 1951) είναι ο παράξενος ταξιδιώτης του χρόνου που φθάνει σ’ ένα απομονωμένο νησί με άγνωστες προθέσεις. Και οι δύο ταινίες σε σκηνοθεσία του καλτ σκηνοθέτη Έντγκαρ Ούλμερ.

Ύστερα από πυρηνική καταστροφή, στη Γη έχουν απομείνει πέντε επιζώντες. Ανάμεσά τους, μια έγκυος γυναίκα, ένας μαύρος, ένας νεοναζί. Η ταινία του Αρτς Όμπολερ «Five» (1951), που επικεντρώνεται στις ανθρώπινες σχέσεις, είναι γυρισμένη σχεδόν σε νεορεαλιστικό στιλ! 

Στο «Primer» (2004), του Σέιν Καρούθ, βραβευμένο στο Σάντανς, τέσσερις λάτρεις της τεχνολογίας αναζητούν χρήματα για να κατασκευάσουν μια μηχανή του χρόνου σ’ ένα γκαράζ! Ενώ στο «Σταθμός Αποχαιρετισμού» (La Jetee, 1963), μια πρωτοποριακή ταινία 30 λεπτών του Κρις Μαρκέρ, μια σειρά από φωτογραφίες δουλεμένες σε τρικέζα δίνουν την αίσθηση της κίνησης! (Μαζί με την ταινία του Μαρκέρ θα προβληθεί και η αμερικάνικη ελεύθερη διασκευή της από τον Τέρι Γκίλιαμ «Οι 12 Πίθηκοι»).

Στο «The Door» (2009), του Γερμανού Anno Saul, θα  μπορέσει ένας καλλιτέχνης, υπεύθυνος για τον θάνατο της κόρης του, να ταξιδέψει στο χρόνο για να την ξαναβρεί; Ενώ στο «Frankenstein Unbound» (1990), του Ρότζερ Κόρμαν, διασκευή από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μπράιαν Άλντις, μεταφερόμαστε από το μακρινό 2031 στην Ελβετία του 1817.

Οι «Εραστές στη Μηχανή του Χρόνου» (Lovers Beyond Time, 1990), είναι η ελληνική και συγχρόνως η ερωτική ταινία του αφιερώματος, για έναν έρωτα πέρα από τον χώρο και τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο. Νιώθω συγκίνηση που η ταινία μου προβάλλεται 35 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της στο Πανόραμα το 1991 (!). Και ευτυχής που προβάλλεται με τόσες ταινίες επιστημονικής φαντασίας που αγαπώ.

Δημήτρης Παναγιωτάτος